سال قمری

از دانشنامه‌ی اسلامی


«سال قمری» شامل دوازده ماه قمری است که هر ماه قمر ی جدید بار رویت هلال ماه نو شروع می شود، و هرگز از ۳۰ شبانه روز تجاوز نمی کند و از ۲۹ روز هم کمتر نمی باشد. برای تعداد روزهای ماه، توالی منظمی وجود ندارد؛ از این‌رو ممکن است که حداکثر سه ماه متوالی ۲۹ روزه و نیز حداکثر سه ماه متوالی سی روزه محسوب شوند، گرچه رخ دادن چهار ماه متوالی سی روزه نیز غیرممکن نیست.

اما در محاسباتی که ستاره‌شناسان برای به دست آوردن برابر روزها با گاه‌شماری شمسی و استخراج تقویم‌های سالانه انجام می‌داده‌اند، ماهها به طور متوالی ۳۰ روزه و ۲۹ روزه محاسبه شده‌اند.

همچنین برای اعمال سال کبیسه در این گاه‌شماری، طبق قاعده‌ای در یک دوره سی ساله، یازده سال کبیسه محاسبه و برابر آن یک روز به ماه ذی الحجه اضافه می‌‌شده است. بسیاری از ستاره‌شناسان از جمله خواجه نصیرالدین طوسی، آرایه ‌این سالهای یازده گانه کبیسه را با اختلاف نظر در مورد پانزدهمین و شانزدهمین سال ذکر کرده‌اند.

پانویس

  1. عبداللهی، ۱۳۶۵ ش، ص ۳۰.
  2. نک: نصیرالدین طوسی، زیج ایلخانی، گ ۱۴ ر؛ رویانی لاهیجی، گ ۱۰ر؛ عبداللهی، ۱۳۶۵ش، ص ۳۱.
  3. رویانی لاهیجی، همان.
  4. تاریخ تقویم در ایران و کشورهای اسلامی، مرکز تقویم دانشگاه تهران، بخش گاه‌شماری‌ در کشورهای‌ عربی‌

پیوند

تقویم هجری قمری